De plaats van /o:/ en /ɔ/ in het Nederlandse klinkersysteem

Abstract

De klinkers van 40 Nederlandse deelnemers (20 twintigers en 20 zestigers) werden opgenomen om individuele klinkerruimtes te construeren. De zestigers hebben een meer open realisatie van /ɔ/ dan van /o:/, terwijl de twintigers een meer open realisatie van /o:/ hebben. Wij proberen deze verschuiving als volgt te verklaren. Historisch gezien vertoonde het Nederlands twee verschillende korte geronde middenachterklinkers: kardinale klinker 6, in hok, en de korte variant van primaire kardinale klinker 7, in bok. Deze zijn in veel dialecten samengevallen door het verhogen van /ɔ/. De daardoor ontstane vrije ruimte wordt vervolgens opgevuld door de verlaging van de (lange) kardinale klinker 7, /o:/ in poot. Het resultaat is dat de korte klinkers in hok en bok gerealiseerd worden in de oorspronkelijke positie in de klinkerruimte van de klinker in poot, terwijl de lange klinker in poot gerealiseerd wordt in de oorspronkelijke positie in de klinkerruimte van /ɔ/ in pot.